Ook met bv te dik? Niet zomaar op basis van dit onderzoek!

Ook met bv te dik? Niet zomaar op basis van dit onderzoek!

Let op: deze post is vooral gebaseerd op de abstract en de verslagen in de reguliere media. Zie hier mijn toelichting en nuancering.

Goed onderzoek is zo goed als de conclusies die eruit getrokken worden. En juist bij het trekken van conclusies en het schrijven van persberichten gaat nog wel eens iets mis lijkt het.
Zoals bij de presentatie van dit onderzoek naar het type babyvoeding en het al dan niet verhoogd risico op blijvend overgewicht: ‘Ook te dikke, borstgevoede baby’s lopen verhoogde kans op overgewicht op latere leeftijd’ is de opvallende titel.
Op basis van dit onderzoek kan dit niet de conclusie zijn. Want wat is er gemeten?

Volgens de abstract is Exclusief borstvoeding in de context van deze studie: ‘exclusief tot de leeftijd van drie tot 6 maanden’. Vervolgens is het gewicht gemeten op de leeftijd van zes maanden, en dát gewicht is genomen als uitgangspunt. In het volledige artikel is sprake van exclusief borstvoeding tussen 3-6 maanden en langer dan 6 maanden. Het verschil daartussen is moeilijk terug te vinden.

Het zijn wel heel belangrijke maanden: die drie maanden  waarbij een deel van de baby’s tenminste borst- en kunstvoeding, of helemaal kunstvoeding hebben gedronken. En waarschijnlijk ook vaste voeding bij heeft gekregen. Drie belangrijke maanden bovendien qua groei en qua voedingsadvisering.
Er zijn namelijk in die drie maanden een aantal redenen om bij te gaan voeden naast of in plaats van borstvoeding waarvan inmiddels sterke vermoedens zijn dat die bijdragen aan overgewicht dan en of op latere leeftijd.

Vragen bij productie

Veel moeders hebben de indruk dat rond drie maanden hun productie terugloopt. Zachtere borsten, sneller drinkende kinderen, onrustiger kinderen, niet doorslapende kinderen. Het meest gangbare advies in Nederland is dan: kunstvoeding bijgeven, of (meer borstvoedingsminded maar daarmee wel bewerkelijk) extra kolven en vaker voeden.

Terwijl het normaal is dat borstgevoede kinderen de eerste twee á drie maanden sneller groeien dan baby’s die kunstvoeding drinken. Daarna vlakt de curve van de borstgevoede baby’s duidelijk af zodat op de langere termijn niet te zwaar worden. Tenzij wij als ouders en zorgverleners ingrijpen door extra voeding aan te bieden, waardoor de groeicurve minder zal afvlakken. Dat kan ook moedermelk zijn. Afgekolfd melk maar dan grotere hoeveelheden aanbieden omdat kinderen uit de fles vaak meer willen drinken, of zodat ze minder vaak om voeding zullen vragen. Want dat is lastig, een kind dat op de creche nog om de 2 uur wil drinken.

En we weten uit andere onderzoeken dat onnodig bijgeven van kunstvoeding naast een goed lopende borstvoeding, overgewicht nu juist in de hand werkt. Misschien geldt dat dan ook wel voor moedermelk in de fles.

Vaker wakker

Baby’s van drie tot vijf maanden zijn doorgaans weer vaker wakker. ‘Te weinig moedermelk’, is de meest gehoorde conclusie, met als advies ‘bijvoeding nodig’.
Maar is dat zo? Is wakker worden en een slokje willen drinken altijd een teken van honger? Of zijn het kinderen die zich razendsnel ontwikkelen en gewoon even willen weten dat mama er is?

Vaker drinken? Op pakken kunstvoeding staat voor de leeftijd & gewichtsklasse van drie tot zes maanden vermeld dat een kind vier voedingen per dag zou moeten krijgen. Vier!!! Stel je voor dat je maar vier keer per etmaal iets mag drinken (melk is eten en drinken tegelijk). Dat redden de meeste kinderen niet, en zeker borstgevoede kinderen redden dat niet. Veel moeders denken dan ook dat ze te weinig melk hebben en zullen of hun productie bij-stimuleren, en/of vaste voeding of kunstvoeding bij gaan geven

Conclusie

Conclusie: als je kind op de leeftijd van vier tot zes maanden zeven of mogelijk tien voedingen nodig heeft, dan zul je wel te weinig melk hebben… dus is het advies: extra moedermelk, vaste voeding en/of kunstvoeding bijgeven.
Al met al gebeurt er in die derde tot en met zesde maand zo veel in de advisering rond voeding dat het niet legitiem is om te zeggen dat kinderen die de eerste drie maanden exclusief borstvoeding kregen met zes maanden nog zo beschouwd mogen worden (volgens de abstract). En als (zoals volgens het onderzoeksverslag) wel exclusief moedermelk gegeven is is het bijzonder interessant om te weten hoe die gegeven werd op het moment dat de fles gebruikt werd: Extra kolvend? Welke hoeveelheden werden aangehouden?

Heel andere conclusies

En daarmee leidt dat tot andere mogelijke conclusies. Ik schets er een paar:

– Uitsluitend borstvoeding tot drie maanden op zich beschermt niet tegen overgewicht bij zes maanden (abstract).
– Onnodig bijvoeden naast het drinken van moedermelk kan bijdragen aan overgewicht bij zes maanden en daarmee blijvend zijn. Oók als dat bijvoeden met moedermelk is misschien.
– En de meest waarschijnlijke: Kunstvoeding of vaste voeding bijgeven na drie maanden om een vermeend te kort aan moedermelk op te vangen, kan het gewichtsregulerende effect van exclusief borstvoeding teniet doen.

En met die conclusie komen er dan hele andere aanbevelingen uit.

Naar verwachting zal op basis van de huidige conclusie (‘Ook te dikke, borstgevoede baby’s lopen verhoogde kans op overgewicht op latere leeftijd’) het gevolg zijn dat moeders te horen gaan krijgen dat het helemaal niet uitmaakt of hun kind ‘borst- of flesvoeding krijgt. Of dat hun kind van twee maanden te hard groeit op moedermelk en dat ze dus echt voedingen moeten gaan minderen’.

Heel andere adviezen

Op basis van de conclusies die rekening houden met het verschil tussen drie maanden en zes maanden zou dit onderzoek kunnen bijdragen aan adviezen in de trant van:

– U heeft mogelijk niet te weinig melk en kunstvoeding bijgeven of ‘s avonds een extra fles afgekolfde moedermelk is geen oplossing voor een slaapprobleem; hoe kunnen we u helpen werk, moederschap en nachtvoedingen te combineren?
– U heeft niet te weinig melk als uw kind om de twee uur wil drinken. En heeft u al eens doorgerekend dat tien keer tien minuten per etmaal voeden vele malen korter is dan zes keer dertig minuten?
– Meer eten per keer is niet altijd beter. En begin niet te vroeg met vaste voeding om overgewicht niet te bevorderen. Pap zal niet helpen met doorslapen, en mogelijk wel bijdragen aan overgewicht.

Al met al: Op de conclusie van dit onderzoek (Ook te dikke, borstgevoede baby’s lopen verhoogde kans op overgewicht op latere leeftijd) valt veel op af te dingen. Dit onderzoek had veel gematigder de wereld in geholpen mogen worden. Want nu krijgen ouders helaas vaak de verkeerde adviezen en dat zal op basis van dit onderzoeksrapport, en zéker op basis van de gepubliceerde abstract, wel het geval zijn.

Ook met bv te dik? Niet zomaar op basis van dit onderzoek!